Η «Γλασκώβη» του Θάνου Γώγου, του Γιώργου Σαράτση, στο λογοτεχνικό περιοδικό Στάχτες

Δύο χρόνια μετά την πρώτη του ποιητική απόπειρα, ο νεαρός Λαρισαίος ποιητής και εκδότης Θάνος Γώγος, επιστρέφει με ένα άκρως ενδιαφέρον ποιητικό σχεδίασμα  που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις “Θράκα” με τον ιδιαίτερο τίτλο «Γλασκώβη».

«Η Γλασκώβη είναι μια υπέροχη πόλη, που εύκολα θα επιλέξει κάποιος για προορισμό. Παρ’ όλα αυτά όμως, δεν παύει να έχει κι ένα χαρακτηριστικό μειονέκτημα Οι κλιματολογικές μάλλον συνθήκες και το πολυτάραχο της ιστορίας του τόπου, έχουν κάνει τους ανθρώπους της πολύ σφιχτούς. Δεν γνωρίζω πως θα μπορούσε να με είχε επηρεάσει η πόλη εάν ήμουν ιθαγενής, αλλά νομίζω ότι το γεγονός της ελάχιστης ηλιοφάνειας και των πολλών βροχών θα με είχε σκληρύνει σε βάθος». Ένα σύντομο απόσπασμα από την εισαγωγή του βιβλίου, το μοναδικό ίσως που αναφέρεται στην ομώνυμη πόλη της Βόρειας Ευρώπης. Τί κι αν η απόσταση ή οι κλιματικές συνθήκες μοιάζουν να δυσκολεύουν την εκτόνωση της ερωτικής επιθυμίας; «Πρέπει να έχει κανείς έναν έρωτα, ένα μεγάλο έρωτα, για να του εξασφαλίζει άλλοθι στις αδικαιολόγητες απελπισίες που κυριεύουν όλους μας», παρατηρεί ο Άλμπερτ Καμύ. «Γιατί δεν υπάρχουν έρωτες νόμιμοι ή μη νόμιμοι. / Υπάρχουν μόνον έρωτες χωρίς επίθετο», θα συμπλήρωνε ο Ανδρέας Εμπειρίκος.

Ο Θάνος Γώγος μοιάζει να αγαπάει τον μη συνηθισμένο λόγο. Γοητεύεται από την παρέκκλιση ιδεών, τάσεων, απόψεων, θεάσεων. Επιχειρεί κάθε τόσο να συνθέσει έναν στιχουργικό κόσμο αταίριαστο με ό,τι έχουμε συνηθίσει κι ας αχνοφαίνονται οι επιρροές και οι εμπνεύσεις του. Εκείνος εύκολα -αλλά όχι επιπόλαια- θα πει ότι τρέφεται κυριολεκτικά από τον υπερρεαλισμό.

Έτσι προσεγγίζει την τέχνη της γραφής απ’ το μετερίζι της δικής του ζωής:

«Η αντίδραση στην πραγματικότητα, η συναισθηματική παρόρμηση, η παράδοξη χαρά, η αποσύνδεση από αυτήν και οι λεπτομέρειες που κάθε φορά τη συνθέτουν ή αποσυνθέτουν, είναι τα θέματα που έτσι κι αλλιώς με απασχολούν». Και συνεχίζει: «Δεν πιστεύω στον διδακτισμό της τέχνης. Αυτό που με απασχολεί είναι η μεταφορά μιας αίσθησης. Πιστεύω στον σουρεαλισμό ως βάση στην τέχνη και ακόμη περισσότερο στην πρακτική της ζωής. Ωστόσο, η ακατέργαστη ύλη απαιτεί επεξεργασία, οι φωνές εναλλάσσονται, θέλοντας να βγουν έξω καθαρές, στο μέτρο που μπορώ να το κάνω. Κάπως έτσι, δημιουργήθηκαν ηρωίδες και ήρωες της αστάθειας και έγραψαν ή έγραψα σύμφωνα με τις ανάγκες τους».

Η «Γλασκώβη» δεν είναι παρά ένα παραλήρημα εικόνων μεταξύ δύο εραστών που επιχειρούν να φτάσουν σε ένα παράδοξο συναισθηματικό βάθος, όπου ελάχιστοι ίσως μπορούν να προσεγγίσουν. Γοητευτικές περιγραφές, ενδιαφέρουσες ενδοσκοπήσεις, προσπάθειες ερμηνείας ενός άρρητου μυστηρίου συνθέτουν ένα ανάγνωσμα 54 σελίδων.

Ο Βασίλης Ρούβαλης γράφει για τη Γλασκώβη στο e-poema

Η ευθυβολή στην αφηγηματική δοκιμή του Θάνου Γώγου αποδίδει όψιμους καρπούς... Η Γλασκώβη του είναι ενδιάμεση και δηλωτική μιας προϊούσας συνθήκης στο σύγχρονο ποιητικό πεδίο, εκείνο που ανατέμνει στην επανάληψη και την ανάδευση του σεφερικού σύμπαντος. Είναι παρομοίως μια άσκηση υπόδειξης για ό,τι αφορά την ομολογία και την παραδοχή στην εποχή των «άγονων γραμμών» της πνευματικής δημιουργίας σε αντιδιαστολή με το πρόσημο ασφαλείας του λεγόμενου χίπστερ λογιοτατισμού.

Εχοντας ως προϊδεασμό την προηγούμενη ποιητική συλλογή του Μεταιχμιακή χαρά(Εκδόσεις Φαρφουλάς, 2013), όπου η φωνή του ποιητή ακούγεται βραχνή, άμεση, κυριολεκτική, και το ύφος επηρεάζεται από τις ενατενίσεις του στο κοινωνικό παρόν και το πολιτικό υπόβαθρο της ατομικής ακεραιότητας, η Γλασκώβη αποτελεί ένα ολόκληρο βήμα εμπρός. Από την πρωτόλεια κατάθεση έως τη χρονικά τόσο κοντινή επαναφορά του με δεύτερο βιβλίο, ο ποιητής κινείται στα όρια της αρνητικής αυτοέκθεσης. Ετούτο σημαίνει πως η τυπογραφική ευκολία και η εύχυμος αναγωγή σε «ποιητή» όλο και περισσότερων μη εμφορούμενων από ποιητικό ένστικτο, κατά τα τελευταία χρόνια, δεν τον αφορά ή εν τέλει υποδεικνύει τη διαφοροποίησή του.

Γράφει: 

Ο δρόμος/ ο χώρος που αφήνω ελεύθερο/ Ενας μικρός χώρος για ζωγραφική/ Είμαι.

Και αλλού, εμφανώς:

Αυτές οι φωνές πάλι./ μισώ αυτές τις φωνές/ Ουίνστον Τσόρτσιλ σκάσε από το κακό σου/ Είμαι ιδιοκτήτης δύο εσωτερικών φωνών/  «Πας βαθιά. Μπουρίνι προφητεύω».

Ο Γώγος επεξεργάζεται τη δομή της ποιητικής σύνθεσής του με εργαλεία θεάτρου, ομοιάζοντας με μπεκετικούς ακατάληπτους μονολόγους, είτε αναμειγνύει την επιστολική πεζολογική έκφανση με αναρωτήσεις και αφοριστικές τοποθετήσεις, με μοναδικό στόχο να φέρει τον λόγο του σε μια περίοπτη θέση απέναντι στον αναγνώστη.

Ποια τρελή να θέλει να παίξει για πάντα;
Ποιος αγάπησε το χαμόγελο που 'ρχεται μέσα απ' τα δάκρυά του;

Είτε:

Εγώ - φταίω - ποτέ / Ελλειψη κριτικής ικανότητας; / Ναι καλά. / Θα μπω ξανά στη γωνία / Πυθία τον χρησμό, το γνωμικό σου!

Το εγχείρημα φαίνεται πως αποσκοπεί σε κάτι περισσότερο: εκφράζει την προσδοκία αποφυγής του «τετελεσμένου», ακυρωμένου προτάγματος μιας διακειμενικότητας η οποία θέλησε να εμφανιστεί ως διαρκής, ισχυρή, επιτευγμένη, καθολική. Αυτός ο εν λόγω μοντερνισμός έχει χάσει την πολεμική του υπόσταση, κρίνεται παραδοσιακός (επομένως λιγότερο δυναμικός), είναι παρωχημένος. Είναι αυτό που διαπιστώνει κάποιος εύκολα ξεφυλλίζοντας τα πλείστα βιβλία με ποιήματα που θυμίζουν δοχείο μπογιάς με απροσδιόριστης απόχρωσης περιεχόμενο εξαιτίας της συνεχούς ανάδευσης του βασικού χρωματολόγιου. Σ' αυτό λοιπόν πρέπει να σημειωθεί η αντίληψη γύρω από τη στάση του ποιητή απέναντι στο ποίημα με όρους φαντασιακούς, ρητορικούς και ψυχολογικούς (συμβαδίζοντας με τις αναλογίες που πρεσβεύει ο Χάρολντ Μπλουμ). Και αυτό που εκκινεί το ενδιαφέρον, βάσει αυτής της συλλογιστικής, για το βιβλίο του Γώγο, είναι το σχήμα της αφήγησης που επιλέγει όσο και τα όρια της θεματικής του.

Με άλλα λόγια, ο ποιητής παίρνει θέση με το εγώ και το ανατρέπει υπέρ του εμείς μέσα από μια διαδικασία κατανόησης του ατομικού και του συλλογικού. Μορφοποιεί τον κόσμο του μέσα από μικρόσχημα ανθρώπινα δεδομένα ωσάν τον αταύτιστο έρωτα, το πρόσκαιρο μίσος, τη στιγμιαία αντίδραση, το θάμβος και την απόρριψη, την αποτρόπαια δύναμη της εξουσίας, τα λογής παραληρήματα ενός κόσμου που αναδύεται στο τέλος μιας ψεύτικης κοινωνικής ευμάρειας.

Αλλο τόσο, ο ποιητής συνυφαίνει τον κόσμο του βιβλίου του ακροπατώντας σε γνώριμες αφηγηματικές τεχνικές, σε δοκιμές υφολογικής προσέγγισης με συγγραφείς-συγγενείς εκλεκτικούς (Ρεμπό, Ντύλαν Τόμας, Μαγιακόφσκι), σε ελεγχόμενα εκφραστικά σχήματα (μεταξύ λυρισμού, γλώσσας του δρόμου, καταγγελτικού λόγου).

Συνολικά, το βιβλίο αυτό έχει δομηθεί πάνω σ' ένα στέρεο οικοδόμημα που μέλλει να γεμίσει περισσότερο με τις επόμενες αναστοχαστικές προθέσεις του. Αυτό το μεδούλι από την εμπειρία του κόσμου, τη μελέτη, τον ευρυγώνιο φακό με τον οποίο θα αντιμετωπίσει εαυτόν στο μέλλον.

Η «Γλασκώβη» του Θάνου Γώγου είναι μια ιδεατή καταγραφή στον ορίζοντα. Δεν υφίσταται, δεν ορίζεται απτά. Θα μπορούσε να 'ναι μια άλλη πόλη, λιγότερο ευρωπαϊκά εξωτική, περισσότερο «κοντινή» στην πραγματικότητα της δικής του αστικής αντίληψης. Ετούτο συμβαίνει με την προφάνεια της «αντ' αλλού» αλήθειας, όχι του ψεύδους, μα ούτε καν της προσποίησης - απαντάει με στίχους και φράσεις όπως απευθυνόμενος σε αυτούς που γκρινιάζουν «για την απώλεια που η αισθαντικότητα καθορίζει την ευτυχία τους», σε αυτήν που λέει «σίγουρα θα μ' αγαπά ακόμη (αν όχι θα κόψω τα χέρια μου/ και θα τον ορίσω υπεύθυνο), σε εκείνον που είναι δυσανεκτικός στις γυναίκες και φωνάζει «Παρασύρθηκα. Ενός φιλιού μύρια κακά 


http://www.e-poema.eu/review.php?id=112&pid=

New voices from greece, Διεθνής έκθεση Φρανκφούρτης

Τι καινούργιο συμβαίνει στην Ελλάδα σήμερα; Το ερώτημα, που προκαλεί το ενδιαφέρον στον χώρο του πολιτισμού διεθνώς, αποτελεί την αφετηρία της φετινής συμμετοχής της χώρας μας στην 67η Διεθνή Εκθεση Βιβλίου Φρανκφούρτης, που πραγματοποιείται από 14 έως 18 Οκτωβρίου, με τιμώμενη χώρα την Ινδονησία.

Το Ελληνικό Ιδρυμα Πολιτισμού (ΕΙΠ) επιχειρεί μέσα από αυτήν τη διοργάνωση να αναδείξει σύγχρονους δημιουργούς, που αποτυπώνουν την Ελλάδα τού σήμερα, το βίωμα μιας δύσκολης κοινωνικής πραγματικότητας, εν μέσω οικονομικής κρίσης. Ετσι, κυρίαρχη θέση στο ελληνικό περίπτερο θα έχει η ενότητα «New Voices From Greece-Νέες Ελληνικές Φωνές». Δηλαδή οι ταλαντούχοι συγγραφείς από τις νεότερες γενιές, που συμμετείχαν στο 2ο Φεστιβάλ Νέων Λογοτεχνών στη Διεθνή Εκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης 2015 καθώς και οι 33 δημιουργοί κόμικς, που πήραν μέρος στην έκθεση «Εν Αιθρία 6» της Comicdom Press.

Οι νέες φωνές της λογοτεχνίας, που περιλαμβάνονται στην έκθεση και τον αντίστοιχο κατάλογο, είναι: Ιάκωβος Ανυφαντάκης, Χρήστος – Αρμάντος Γκέζος, Θάνος Γώγος, Αρίστη Ζαΐμη, Ελευθερία Κυρίτση, Δήμητρα Κωτούλα, Λουκάς Λιάκος, Κωνσταντίνος Μελισσάς, Δημήτρης Ξυδερός, Βασιλεία Οικονόμου, Γιώργος Παυλόπουλος, Κλεομένης Παπαϊωάννου, Μαριλένα Παπαϊωάννου, Ακης Παπαντώνης, Πέτρος Σκυθιώτης, Δημήτρης Στενός, Στέργιος Τσακίρης, Θωμάς Τσαλαπάτης, Μαρία Φίλη, Ούρσουλα Φωσκόλου.

(εφημερίδα των συντακτών)

Η ανθολογία στο παρακάτω λινκ:


http://hfc-worldwide.org/wp-content/uploads/2015/10/New-Voices.pdf